Zergatik axola du Zuzenbideak?
Gaur egungo erronka askok Zuzenbidea inplikatzen dute edo dimentsio soziojuridikoa dute, bai ekonomiari, politikari, esfera soziokulturalari edo ingurumenari dagokienez.
Hona hemen fenomeno soziojuridiko garrantzitsuen adibide batzuk:
- Ekonomia: baliabideek eragindako gatazkak, jabetza intelektuala eta ondare digitala, gainzorpetzea, nahitaezko lana, kriptoaktiboak, (des) finantza-erregulazioa.
- Politika: trantsizio demokratikoak, baldintza politikoak, mugako kontrol-erregimenak, inbertitzaileen eta estatuen arteko gatazkak, eskubide-gabetzea, lurraldez kanpoko jurisdikzioa.
- Esparru soziala eta kulturala: politika penalak, diskriminaziorik ezaren printzipioa, migrazio segurua, justizia konpontzailea, auzitegi erlijiosoak, eskubide indigenak
- Ingurumena: zuhurtasun-printzipioa, klima-justizia, isurketa-eskubideen merkataritza, ingurumen-auziak, hornidura arduratsua, munduko ondasun komunen erregulazioa.
Beraz, gaur egungo erronkei heltzeak, askotan, gizarte-arazoak konpontzeko Zuzenbidearen potentzialekin eta mugekin konprometitzea esan nahi du.
Nola ulertu Zuzenbideak gizartean duen zeregina?
Hala ere, Zuzenbidea ez da tresna politikoa bakarrik, baita kultur sinesmenen kontua ere, eta bizitza propioa garatzen du legelarien eta Zuzenbideko profesionalen praktiketan.
Soziologiaren ikuspegitik, zuzenbidea gizarte-erakunde garrantzitsua da, eta gure portaera era askotara egituratzen du. Formak eta dokumentu juridikoak lagun ditugu bizitzan zehar. Esparru juridikoek politikaren eta ekonomiaren esparrua definitzen dute, baita gure eremu pribatua eta nortasuna ere. Zuzenbideak eginkizun gaitzaileak eta murriztaileak ditu; ekintza-ikastaro jakin batzuk errazten edo murrizten ditu. Legeak ere funtzio eratzailea du, sarritan gure jarduteko gaitasuna sortzen baitu, eta bere kategoriek munduari buruzko gure pentsamenduari forma ematen diote. Horrela, zuzenbideak ordena soziala sustatzen du. Indar material eta moral bat da, non sinets daitekeen edo hari ezar dakiokeen. Eskubideak barnean hartzen eta baztertzen ditu.
Zer da zuzenbidearen soziologia?
Zuzenbidearen boterea, arauemailea eta faktikoa, zuzenbidearen azterketa soziojuridikoen eta soziologiaren xedea da. Alor honetako azterlanen izendatzaile komuna Zuzenbidea gizarte-erakunde eta errealitatearen eremu gisa aztertzea da, pertsonen bizitzan eragin handia duena, eta ez berez sistema gisa ulertzen diren arauen eta printzipioen corpus gisa. Zuzenbidearen soziologiak gizarte-zientzia enpirikoen eta gizarte-teoria kritikoaren ikuspuntuak uztartzen ditu. Taulari buruzko ikuspegi ugari hartzen ditu, zuzenbidea bere testuinguru sozialean kokatzen dutenak, forma eta eduki aldaketak, garrantzi politikoa eta balio soziala azaltzen dituztenak.
Arlo honetako gai klasikoetako bat "Zuzenbidea liburuetan" eta "Zuzenbidea ekinean" delakoen arteko arrakala da, Zuzenbidea zerbitzatu nahi duen pertsonengana iristen den eta bere bizitzan nola gauzatzen den jakitean datzana. Beste gai garrantzitsu bat arau-aginduen elkarguneak dira, pedigri desberdineko iturri juridikoak batera existitzen edo lehiatzen direnak, eta garrantzitsua da jendeak "bere" Zuzenbidetzat jotzen duena ulertzea. Zuzenbidearen soziologiak zuzenbideko eta ekonomia politikoko gaiak ere biltzen ditu, zuzenbidearen, ekonomiaren, boterearen eta justiziaren arteko harremanak lehen mailan jartzen dituztenak. "Merkatuaren legea" emandako zerbait bezala pentsatu beharrean, ikuspegi soziojuridikoek lagundu egiten dute legeak praktika eta jokabide ekonomikoen eraketan, gaikuntzan eta murrizketan duen zeregina argitzen. Gainera, esparru soziojuridikoak Zuzenbideari buruzko azterlanak ere biltzen ditu, kultura gisa. Horietan, Zuzenbidearen sinboloak, artefaktuak eta sentsazioak zuzenbide propioaren bidez eta giza ekoizpen kulturalaren zati gisa aztertzen dira. Horren barruan sartzen da Zuzenbidea literaturan eta ikus-entzunezko baliabideetan irudikatzea, eta Zuzenbideko liburuen eta auzitegien usainera ere zabal daiteke.
Ikus EHUk egindako bideoa, Zientzia-zuzendari Sabine Frerichsen (2022-2024) eta masterreko tituludun Leopoldo Cruz Balbuenaren adierazpenekin. Bideoa ingelesez dago; EHUren webgunean ikusteko, euskarazko azpitituluekin, egin klik hemen.
85 INTERNATIONAL MASTER OF SOCIOLOGY OF LAW from UPV/EHU on Vimeo.
Programa honen irismena eta ikuspegia
Soziologia Juridikoko Nazioarteko Masterrak azterketa soziojuridikoen ikuspegi zabala eskaintzen du, eta soziologia juridikoaren arlo tematiko nagusiak barne hartzen ditu. Ikerketara bideratutako programa bat da, ikasleei beren kabuz ikerketa soziojuridikoko proiektuak abiarazteko oinarri kontzeptualak eta trebetasun metodologikoak ematen dizkiena.
Nazioarteko master honen ezaugarri berezi bat da ez dela testuinguru nazional edo erregional espezifikoetara mugatzen, baizik eta arazo soziojuridikoen dimentsio konparatiboak, nazioartekoak eta globalak serio hartzen dituela.
Informazio gehiago dokumentu honetan.
Master Coordination Team
IISL Master Coordination Team
Avenida de la Universidad, 8
Apartado 28
20560 Oñati (Gipuzkoa) - Spain
T.: +34 943 78... Ver teléfono
E: master@iisj.es
@IISJOnati